De Hoge Raad neemt als hoogste rechter beslissingen in civiele, straf- en belastingzaken. Dat zijn beslissingen in individuele zaken. Hij is een cassatierechter die niet meer alle feitelijke aspecten van een zaak beoordeelt. Hij kan alleen nagaan of een rechtbank of gerechtshof het recht juist heeft toegepast en de regels voor de procedure goed heeft gevolgd. Ook beoordeelt hij of de uitspraak begrijpelijk is gemotiveerd. En hij heeft de taak om te zorgen voor de rechtseenheid en de rechtsontwikkeling in Nederland.
Door zijn rechtspraak kan de Hoge Raad ervoor zorgen dat de rechtbanken en gerechtshoven de juridische regels op dezelfde manier uitleggen en toepassen. De taak van de hoogste rechter gaat verder dan het belang van partijen in hun specifieke zaak. Het accent ligt op zijn taken in het algemene belang van de juridische en maatschappelijke praktijk. Dat wordt vooral gediend met het verhelderen en vormen van het recht.
Rol in de strafrechtketen
De Hoge Raad is verdeeld in 4 kamers. Eén daarvan is de strafkamer. Deze heeft een vaste samenstelling. Het Parket bij de Hoge Raad, onder leiding van de procureur-generaal (PG) geeft onafhankelijk advies (conclusie) over de te nemen beslissing in zaken die aan de Hoge Raad zijn voorgelegd. Ook het parket is ingedeeld volgens de 3 rechtsgebieden: burgerlijk recht, strafrecht en belastingrecht.
